Flan is gewoon een topdessert dat je elke dag zou kunnen snoepen na de maaltijd. Zoet met wat bitterheid van de karamel en qua structuur zijdezacht en romig, gewoon hemels! Op heel veel plekken in de wereld kun je Flan vinden en het principe van eieren en melk tot een puddingachtige substantie maken is al ooit door de Grieken bedacht. Dus iedereen die het zich toe-eigent, helaas. Maar in Spanje en Frankrijk lijkt toch de eerste zoete variant met karamel te zijn ontstaan. In Spanje bekend als Flan en in Frankrijk als Crème Caramel zijn dit super populaire huiselijke desserts, die menig oma als afsluiter van een maaltijd maakt. Vandaar dat ik het ‘casero’ noem, huisgemaakt. In Spanje vind je flan overal op de kaart als individueel puddinkje en je kan het ook in de supermarkt kopen, maar zelf maken heeft toch iets magisch. Gecondenseerde melk, gewone of plantaardige melk, eieren en vanille, meer zit er niet in. Zo simpel en het geeft altijd een feestelijk gevoel!

Het eerste recept van flan werd gevonden in het Romeins en werd als een hartig gerecht met peper er op geserveerd. De kunst van melk mengen met eieren en zacht garen hadden de Romeinen afgekeken van de Grieken, dus het idee van een flanachtige pudding is al ongelooflijk oud. Het heette Tyrapatina en daarna Flado (platte cake in middeleeuws Latijn) en werd bereid van eieren en melk in zoute en zoete versies, met vis, groenten, fruit, kaas en honing. Naarmate eieren gewoner werden ontstond in Frankrijk en Spanje de zoete variant van Flado dat als dessert werd geserveerd, omgekeerd en met een karamelsaus. Flado werd omgedoopt tot Flan en bij de Galliërs tot Crème renversée au caramel. Het recept kwam naar het zuiden van Amerika via de Spanjaarden (dus na 1492) en daar is flan tot op heden ook een erg populair dessert. In Argentinië maken ze een heerlijke versie met Dulce de leche, dus die komt ook zeker nog op mijn blog!

Flan in grote vorm heeft wel iets extra feestelijks en het voordeel is dat iedereen de portie neem, die hem/haar past! Maar uiteraard kun je ook prima individuele flannetjes maken. Gebruik een ovenbestendige vorm van glas, aardewerk of emaille. Bij een grote flan neem je een vorm die niet te diep is, want je wilt wel dat de flan helemaal gaar is van binnen. En zorg dat je een vorm of vormpjes neemt die in een braadslede kunnen, die in de oven past, zodat je de flan au bain marie kunt garen. Op die manier krijg je de mooiste zijdeachtige structuur.

De karamel is het lastigste element van de flan. Het beheersen van de substantie en kleur van de suiker is iets wat je leert door vaak te doen en gewoon overnieuw beginnen als het mislukt is. Wat vaak mis gaat is dat de suiker gaat kristalliseren en dat voorkom je door er niet in te roeren zodra de suiker is gesmolten. Geduld en je oog er op houden is dus erg belangrijk. In dit recept verdun je de karamel met water, zodat het mooi vloeibaar blijft als het is afgekoeld.

Dit recept is puddingachtig, maar je kunt het ook meer als een taart maken, door een deel van de melk vervangen door creamcheese. Lekker om te variëren en als je zo gek bent op flan als wij hier thuis, dan mag het ook zeker op een verjaardag geserveerd als taart. Ik gebruik graag gecondenseerde melk in de flan, omdat het stabiliseert en die geweldige zachte en dichte structuur geeft. Wanneer je liever suiker gebruikt, dan kun je de gecondenseerde melk vervangen door 100 ml extra melk en 200 g suiker. De structuur wordt daarmee wel iets anders.

Flan casero

26cm vorm 12 p |bereiding 20 min | oven/koelkasttijd 90 min |Dessert Spanje

Ingrediënten

Een puddingflan

• 1 blikje gecondenseerde melk (eventueel van kokosmelk als lactosevrij)
• 6 eieren
• 2 tl vanille extract
• 300 ml melk (mag ook plantaardige melk zijn)
• Zout snuf
• 100 g kristal- of basterdsuiker voor karamel met 2 el water

Voor een kaastaartsubstantie vervang je 200 ml melk door 200 g creamcheese!

Bereiding

1. Verwarm de oven voor op 175°C. Meet welke vorm je kunt nemen en in welke braadslee die past, zodat je de flan straks au bain marie kunt bakken in de oven.
2. Eerst maak je de karamel die onderin de vorm komt en straks bovenop de flan zit. Neem een steelpannetje met dikke bodem en doe daar de suiker, 2 eetlepels water en een snuf zout in. Roer met een pollepel totdat de suiker is opgelost. Zet ondertussen de waterkoker aan en zet een kop kokend water met een eetlepel naast het fornuis. Kom niet meer aan de karamel, hoogstens door de pan heen en weer te bewegen en laat de suiker karamelliseren tot een mooie cognackleur, dat duurt ongeveer 20 minuten. Is de kleur goed, dan ga je verdunnen. Houd de steel van de pan vast met een keukenhandschoen (want karamel wordt super heet) en voeg een lepel van het gekookte water toe en roer er door. Als het is opgenomen nog een lepel en zo door tot je 6 eetlepels hebt toegevoegd en de karamel mooi vloeibaar is. Zet het vuur uit en giet de karamel in de vorm en verdeel goed over de bodem. Zet de vorm vast in de braadslede.
3. Nu is het tijd voor het flan mengsel. Klop de eieren los in een kom, giet de gecondenseerde melk erbij en roer door elkaar. Doe dan de vanille, snuf zout en de (plantaardige) melk er bij en zorg dat alles goed is vermengd. Maak je de cheesecakeversie, dan roer je bij deze stap eerst de creamcheese met de gecondenseerde melk, dan de eieren en dan de melk, vanille en zout.
4. Doe de waterkoker vol en zet aan. Neem een zeef en giet het custardmengsel door de zeef in de vorm boven op de karamel. Dek de vorm af met aluminiumfolie of een bakpapier. Probeer de custard niet te raken. Zet de braadslede met de vorm vast op het rek van de oven (als die stabiel uitgeschoven kan worden) en giet het gekookte water tot voorbij de helft van je flanvorm. Schuif voorzichtig in de oven en zet je timer op 45 minuten.
5. Check na 45 minuten of de flan gelijkmatig beweegt of in het midden nog te vloeibaar is. In de koelkast gaat de flan straks opstijven, dus je wilt dat het wiebelt, maar wel overal evenveel. Als het nog niet goed is laat je de flan nog 10 minuten in de oven. Als de flan er uit kan is het verstandig de vorm te liften met bijvoorbeeld een pizzaschep, zodat je hem niet te veel kantelt en je het hete water niet hoeft aan te raken. Een andere methode is met een theedoek de vorm uit het water vissen. Zet de flan even een kwartiertje in een koude ruimte, buiten bijvoorbeeld om stoom af te blazen en daarna kun je hem in de koelkast zetten, waar hij minimaal een uur moet afkoelen voor je kunt serveren.
6. Voor het serveren snij met een scherp en dun mesje de flan los van de zijkant van de vorm en neem een groot serveerbord waarmee je de flan gaat omkeren. Keer de flan om en haal met een spatel de karamel uit de vorm en laat die stromen over de flan. Bewaar de flan in de koelkast. Deze is zeker 3 dagen houdbaar.

• 

• 

Misschien vind je mijn andere recepten ook interessant, zoals: